Hoe maken we stedelijke verlichting veiliger, energiezuiniger én aantrekkelijker? Volgens lichtontwerper Ulrike Brandi en professor Thomas Römhild (Wismar University of Applied Sciences) ligt het antwoord in één woord: dynamiek.
Daglicht is altijd in beweging, het verandert met de tijd, het weer en het seizoen. Die natuurlijke variatie moet ook terugkomen in kunstlicht. ‘We hebben de afwisseling nodig die we in de natuur ervaren,’ zegt Brandi. Statische lichtconcepten voldoen niet meer aan de eisen van vandaag. In plaats daarvan pleiten Brandi en Römhild voor verlichting die zich aanpast aan gebruik, tijdstip en locatie.
In het Europese onderzoeksproject Dynamic Light onderzocht Römhild hoe buitenverlichting net zo flexibel kan worden als lichtscènes binnen. De conclusie: we hebben zowel adaptieve systemen nodig die reageren op beweging en situaties, als proactieve systemen die bewust sfeer creëren.
Een concreet voorbeeld: op lange fietspaden in Nederland licht de weg alleen op als een fietser nadert – een 'lichtgolf' die meebeweegt. In Hamburg activeert een simpele drukknop de verlichting op een sportveld voor 30 minuten. Geen overkill, wel efficiënt en veilig.
Moderne verlichting draait niet alleen om zicht. Ook thema’s als biodiversiteit, lichtvervuiling en ‘dark-sky’-beleid worden steeds belangrijker. Römhild werkt met zogeheten ‘Darkness masterplans’om gebieden aan te wijzen waar donkerte behouden moet blijven. Brandi benadrukt dat donkerte ook esthetische waarde heeft: wandelen in een donkere omgeving kan rustgevender zijn dan elke lichtinstallatie – mits we leren vertrouwen op onze eigen ogen.
Licht bepaalt hoe we ruimtes beleven. Goed gekozen verlichting versterkt oriëntatie, veiligheid én de emotionele band met een plek. Daarom is participatie van bewoners essentieel: niet alleen voor draagvlak, maar ook om hun perspectief mee te nemen in het ontwerp. Licht wordt zo een middel om stedelijke identiteit te vormen – een medium van collectieve herinnering.
Volgens Brandi moeten ook de huidige verlichtingsnormen onder de loep. Vaak worden oudere systemen simpelweg opgewaardeerd met krachtigere LED-armaturen, zonder de oorspronkelijke mastafstanden aan te passen – met overbelichting als gevolg. Terwijl lagere, gelijkmatigere lichtniveaus vaak beter werken én duurzamer zijn. De toekomst? AI-gestuurde verlichting die zich afstemt op busdiensten, schooltijden of sociale activiteit. Tijdens het Dynamic Light-project werden al eerste stappen gezet.
Meer oplossingen rond dit thema zijn in maart tijdens Light+Building te zien in de Messe Frankfurt in Frankfurt am Main.
Links
www.light-building.messefrankfurt.com
www.messefrankfurt.be
www.messefrankfurt.com
www.messefrankfurt.nl
Tags
Nieuws, interieur, inrichting, wonen, project, outdoor, tuin, verlichting, lamp, muurlamp, verlichtingsartikel, lichtelement, designverlichting, designlamp, hanglamp, tafellamp, vloerlamp, duurzaamheid, connectiviteit, workandliving, technologie, digitaal, platform, evenementen, programma, rondleiding, shows, #lightbuilding, #lightandbuilding, #messefrankfurt, #LB26
